Herfstkleuren in het Isfjord, Spitsbergen

Aankomst in Longyearbyen, het administratieve centrum van Spitsbergen. Voor we aan het einde van de middag aan boord gaan is er de gelegenheid om dit voormalige mijnstadje te bezoeken.

Als u in de gelegenheid bent, is het een absolute aanrader om het Svalbard museum te bezoeken. Hier kun je je alvast verdiepen in de geschiedenis van het eiland, de kolenmijnindustrie, de rijkdom aan unieke pooldiersoorten, wetenschappelijke ontwikkelingen en de vele
poolexpedities. Na je bezoek kun je een wandeling maken door het voormalige mijnstadje waar u in de diverse winkeltjes een collectie van unieke Arctische producten en souvenirs kunt vinden. 

Aan de zogenoemde ‘floating pier’ ligt ons zeilschip Noorderlicht op u te wachten waar vanaf 16:00 ingescheept kan worden. Na een welkomstpraatje van de kapitein, zullen de trossen losgegooid worden en krijgt u een uitgebreide veiligheidsinstructie van de bemanning. Aansluitend geniet je van een heerlijk 3-gangendiner aan boord, terwijl het schip koers maakt richting de baai Gipsvika waar geankerd zal worden voor de nacht. Bij onze ankerplek trekt allereerst het geweldige uitzicht over de majestueuze klif Templet uw aandacht, een bijzonder geërodeerde bergtop van sedimentair gesteente dat zo’n 290 miljoen jaar geleden gevormd werd. Gipsvika dankt zijn naam aan het gebied waar gips gemakkelijk te zien is in de lange, witte, horizontale strepen in de plateaurotsen.

Na een voedzaam ontbijt, maak je je klaar voor de eerste zodiac landing  in Gipsvaka. Het Schotse mijnbouwbedrijf Scottish Spitsbergen Syndicate heeft hier zijn sporen nagelaten in het begin van de 20e eeuw. Dichtbij het strandje van kiezelstenen vinden we diverse culturele overblijfselen die achtergelaten zijn door het mijnbouwbedrijf. Een oude roestige Amerikaanse tractor, een aantal trailers en een weg waarover de tractoren reden richting Gipsdalen zijn herinneringen aan hun verblijf. Het laat zien dat de bodem van Spitsbergen erg gevoelig is voor menselijke bemoeienis en het lange tijd duurt voordat de kwetsbare natuur met zijn fragiele vegetatie de sporen van menselijke activiteiten bedekt. Ook oudere overblijfselen van menselijke activiteiten, van de Russische Pomoren, zijn verderop zichtbaar.

Na deze landing varen we dieper het Isfjord in richting de Russische nederzetting Pyramiden. Het plaatsje is vernoemd naar de piramidevormige berg naast het stadje en in 1910 door de Zweden gesticht. In 1927 werd het verkocht aan de Russen en, naast koolwinning, diende het als voorbeeld om Europa te laten zien dat een goede communistische samenleving kon bestaan. Duizenden mannen, vrouwen en kinderen werden hier naartoe gestuurd om te wonen en te werken. Na de val van de Sovjet-Unie verlieten de meeste inwoners het mijnstadje abrupt en de sporen die zij hebben nagelaten zijn mede door de koude omgeving extreem goed intact gebleven. In de huizen liggen nog kranten op tafel en in de klaslokalen liggen onafgewerkte toetsen. Toen op 31 maart 1998 de koolmijn definitief werd gesloten, bleef er enkel nog een spookstadje achter. Vandaag de dag zijn er een handjevol mensen die in het hotel van het stadje verblijven om met name toeristen te verwelkomen en rond te leiden door de verlaten stad.

In de ochtend krijgen we een rondleiding door het spookachtige stadje, waar je zult opmerken dat de communistische stijl nadrukkelijk aanwezig is. Zo staat er een groot standbeeld van het hoofd van Lenin op het grote plein, opschriften in het Russisch en oude installaties behorende bij de voormalige kolenmijn.

Nadat iedereen weer veilig terug aan boord is, zetten we de reis voort richting de gletsjer Nordenskiöldbreen, één van de grootste gletsjers in het Isfjord. Hoewel de gletsjer zich de afgelopen jaren sterk heeft teruggetrokken, is de gletsjer nog altijd erg indrukwekkend. Kijk hier ook goed uit naar ijsberen die zich hier de afgelopen jaren herhaaldelijk hebben laten zien!

In de avond arriveren we in het prachtige Skansbukta waar we in de beschutte baai een veilige ankerplek zoeken voor de nacht.

In de ochtend plannen we een landing bij Skansbukta waar zichtbaar is hoe het landschap en historische monumenten onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Onder de indrukwekkende kliffen vinden we o.a. restanten van de gipsmijn die hier ooit actief was, een huisje en een gehavende houten boot, die waarschijnlijk gebruikt werd om het gips van land naar een groter transportschip over te
brengen. De overblijfselen van de mijnindustrie in Skansbukta zijn sterk in verval en langzaam wint de natuur hier zijn land terug.

Terwijl we koers zetten in de richting van Trygghamna varen we voorbij Kapp Thorsden, een locatie waar veel wetenschappelijk onderzoek en delfstoffenwinning heeft plaatsgevonden. Bij deze kaap vinden we ook het oudste huis van Spitsbergen, het Svenskehuset uit 1872, waar het bekende ‘Svenskehuset tragedie’ heeft plaatsgevonden. Onze expeditieleider kan hier zeker meer over vertellen terwijl het schip de kaap voorbij vaart.

In de beschutte baai bij Trygghamna gaan we in de avond voor anker. De naam Trygghamna komt van de oorspronkelijke Nederlandse naam ‘behouden haven’, vanwege zijn beschutte en veilige ankermogelijkheden.

Na het ontbijt brengen we een bezoek aan Trygghamna, waar we de oudste sporen van menselijke activiteiten in Spitsbergen vinden. De resten van een 17e-eeuwse Engels walvisvaarders station en overblijfselen van blubber ovens kunnen we hier bekijken. Nadat de West-Europeanen hier weggetrokken waren, namen de Russische Pomoren dit gebied over. Hun jacht was voornamelijk gericht op walrusproducten en huiden. De overblijfselen van een 18e-eeuwse jachtstation van Pomeren (Russische jagers) zijn hier nog altijd te zien.

Hiervandaan wandelen we naar de 428-meter hoge klif Alkhornet, waar grote kolonies van verschillende zeevogels broeden. De toendra onderaan de klif ontvangt voedingsstoffen van de zeevogels die weiden voor rendieren, broedplaatsen voor ganzen en schuilplaatsen voor poolvossen bieden. Deze locatie is om deze reden uitermate geschikt om poolvossen, rendieren en mogelijk ijsberen te zien.

Afhankelijk van de mogelijkheid om een havenplek te reserveren in Barentszburg, zeilen we na de warme lunch richting de Russische mijnnederzetting. De naam Barentszburg werd in 1924 door de Nederlandsche Spitsbergen Compagnie gegeven aan de Nederlandse mijnbouwnederzetting en vernoemd naar de ontdekker van Spitsbergen: Willem Barentsz. In 1926 werd het mijndorpje overgenomen door de Russen, waarna het uitgroeide tot een dorpje van mijnwerkers met ruim 1000 inwoners. Vandaag de dag leven er nog circa 400 mensen van met name Russische of Oekraïense komaf. Omdat de mijn al lange tijd niet winstgevend is, richten zij zich steeds meer op het toerisme.

Aan het eind van de middag maken we een korte wandeling door Barentszburg waar de gids je de bezienswaardigheden van het mijndorpje laat zien. Vanaf de kade zullen we eerst de 140 houten treden moeten beklimmen voordat we in de hoofdstraat uitkomen. Hier zie je dat, net als in Pyramiden, de Sovjetperiode zijn sporen heeft nagelaten. Zo staat er een levensgroot borstbeeld van Lenin middenin het dorp, aanplakborden met foto’s van arbeiders en modernistische Sovjetgebouwen. Verder kun je hier de meest noordelijke bierbrouwerij van de wereld en het pomodorenmuseum vinden.

’s Avonds kun je op eigen gelegenheid, samen met een gedeelte van de bemanning van de Noorderlicht, in één van de lokale kroegen van de lokaal gestookte biertjes en andere Russische versnaperingen genieten.

In de ochtend hopen we een landing te kunnen maken in Colesbukta, een voormalige haven die de steenkolen verscheepten en transporteerden van de Sovjetnederzetting Grumantbyen. Hier brengen we een bezoek aan de verlaten hut van de Russische geoloog Vladimir Rusanov waar de overblijfselen van de ooit bloeiende steenkoolindustrie te vinden zijn. Als het weer het toelaat, zullen we de rest van de dag spenderen door te zeilen naar Borebukta. We zullen proberen zo dicht mogelijk bij het noordwestelijke uiteinde te komen om een kijkje te nemen bij het steile gletsjerfront van de Borebreen. Vervolgens varen we verder naar de westzijde van de baai, dichtbij de Nansenbreen, waar we zullen ankeren voor de nacht.

In de ochtend organiseren we een landing bij de kaap Bohemanflya. Ook hier vinden we een stukje Nederlandse geschiedenis door de voormalige Nederlandse mijn in Rijpsburg. Het werd in 1920 door de Nederlanders uitgebouwd met hutten voor het delven van steenkool. Omdat de kustwateren hier erg ondiep zijn, kwamen de Nederlanders erachter dat het verschepen van steenkool hier erg lastig was. In 1921 werd daarom besloten om de activiteiten over te hevelen naar Barentszburg. We bezichtigen hier een oude hut uit 1900 en de fundamenten van de weggehaalde hutten. Sinds 31 augustus 1920 staat hier ook een monument voor koningin Wilhelmina in de vorm
van een grote stenen piramide.

Als de weersomstandigheden het toelaten, spenderen we de rest van de dag door terug te zeilen naar Longyearbyen. Bij aankomst in het Arctische dorpje, heb je nog wat vrije tijd om de laatste souvenirs te kopen of gewoon een wandeling te maken om alle indrukken van de week op je in te laten werken. Rond etenstijd word je weer verwacht aan boord waar de crew een laatste verrassing voor je in petto heeft. De rest van de avond geniet je van je laatste avond met de crew en uw medereizigers.

Helaas is er een einde gekomen aan ons avontuur door het Arctische landschap van Spitsbergen. Na een goed en voedzaam ontbijt, word je vriendelijk verzocht om uiterlijk om 09:00 van boord te gaan. We hopen dat wij je de veelzijdigheid van het prachtige Spitsbergen hebben kunnen laten zien en dat je hebt genoten van een onvergetelijke ervaring aan boord van de Noorderlicht.