Hooglandroute op IJsland, doen of niet doen?

Hoe zit het?
De binnenlandroutes of hooglandroutes zijn een soort jeeptracks die dwars door het eiland lopen. Waarom zijn deze zo interessant? IJsland is een eiland. De meest voor de hand liggende route voor een reis is het volgen van de ringweg. Toch kiezen sommige reizigers ervoor om een 4WD auto te huren. Niet alleen voor het gemak, maar om één of meerdere van de binnenlandroutes te rijden. Je verlaat dan de bewoonde wereld (het binnenland van IJsland is niet geschikt voor permanente bewoning) en je begeeft je op een hoogvlakte 400 tot 600 meter boven zeeniveau. De begroeiing is schaars, het is een arctische woestijn. De wind heeft er vrij spel en alleen enkele bergen en de ijskappen Vatnajökull, Langjökull en Hofsjökull doemen hoog op. Een imponerend en fascinerend landschap. De een kan niet wachten, de ander mijdt het liever!

Hoe en wanneer?
Dus houd je van bar landschap en ruigheid óf vind je het een avontuur om offroad te rijden, dan moet je een rit door het binnenland zeker overwegen. Er zijn langere of kortere routes, met of zonder rivierdoorsteken. In ieder geval kun je alleen een binnenlandroute rijden wanneer je een 4WD auto tot je beschikking hebt. De conditie van de routes (wegen noem ik het niet) kan variëren, maar is altijd ‘uitdagend’. In de winter is het hoogland geheel bedekt met sneeuw en hierdoor niet toegankelijk. In het voorjaar smelt de sneeuw en wordt het lekker modderig.

De IJslandse road administration houdt de toestand in de gaten. Meestal tussen half juni en begin juli, wordt er een bulldozer op weg gestuurd om de route te egaliseren. Als dat is geslaagd, dan wordt de betreffende route geopend. Nu weet je gelijk waarom er nooit van te voren een vaste datum gegeven wordt voor de opening van de binnenlandroutes. In 2015 was het extreem laat, pas begin juli. In 2016 is het ‘normaal’. De Kjölur is al even open en sinds 30 juni ook de Sprengisandur. Ergens in september worden de borden ‘ofaert - impassable’ weer geplaatst, als ophopingen van de eerste sneeuw een gevaar gaan vormen om met je auto in te stranden.

Rivierdoorsteken, hoe pak je dat aan?
Bij de keuze voor een bepaalde route is een belangrijke overweging of er rivierdoorsteken zijn of niet. Bij sommige binnenlandroutes zijn alle rivieren overbrugd, bijvoorbeeld de Kjölur en Kalididalur. Op de Sprengisandur kom je daarentegen een paar pittige rivieren tegen. Hoe pak je dat aan? Niet dat ik zelf zo’n held ben, maar ik ben vaak meegereden met enthousiaste IJslanders. Een bord informeert je altijd dat je een rivier zonder brug nadert. Bij de oever stop je. Hou er rekening mee dat de waterstand in de rivier varieert. Het kan ‘s morgens lager zijn dan ’s middags als de zon volop schijnt en er veel sneeuw is gesmolten die de rivier doet aanzwellen. Als het veel regent komt de rivier ook hoger. Stap één is om te kijken waar de route de rivier in gaat en waar deze er weer uitkomt. Dit hoeft lang niet altijd rechtdoor en de kortste weg te zijn. Stap twee is voorwaden (echt waar!). Er kunnen namelijk keien in de rivier liggen, die net niet boven het water uitsteken. Dan kun je aan de doorsteek beginnen: hoog toerental en rustig, maar gestaag doorrijden. Een andere optie is wachten tot er een IJslander komt die de route kent. Even overleggen of het goed is dat je ze volgt. Nu is er niet veel verkeer, dus dan moet je soms een half uur wachten.

Binnenlandroutes Kjölur en Sprengisandur
Dwars over het eiland lopen de Kjölur en Sprengisandur. Je bent een dag bezig om zo´n route van noord naar zuid of andersom rijden. Zorg voor voldoende benzine, wat te eten en te drinken, want er zijn weinig faciliteiten onderweg. De Kjölur is geheel overbrugd en halverwege kom je bij het hete bronnen gebied Hveravellir. Hier is een camping en een hut. Het is een fantastische stop, waar je wandelt tussen stomende bronnen.

Er is een leuke geschiedenis aan het gebied verbonden, want honderden jaren geleden zou een vogelvrijverklaarde (als straf voor een misdaad werd je het binnenland in geschopt en mocht je je niet meer in de bewoonde wereld vertonen) overleefd hebben door schapen te stelen en deze in de bron te koken. De Sprengisandur is de heftigere variant, met een aantal pittige rivieren. Onderweg stop je bij de waterval Aldeyarfoss en halverwege is er de hut Nyidalur. Verder kom je onderweg niets tegen!

Kaldidalur
Een korte route is de Kaldidalur, die aan de westkant van het binnenland tussen het Reykholtsdal en Thingvellir loopt. Hier ben je  een paar uur bezig en heb je schitterend uitzicht op de Langjökull ijskap. Een prima optie voor als je van het binnenland wilt proeven zonder er de hele dag mee bezig te zijn. Ik vond het een indrukwekkende ervaring.

De bergen van Landmannalaugar
In het zuiden zijn er twee routes om naar de prachtige gekleurde bergen van Landmannalaugar te rijden. Ook hier heb je dus een 4WD voor nodig. Je kunt vanaf de westkant rijden, waarbij je alleen een rivierdoorsteek hebt, vlak vóór de camping van Landmannalaugar. Dit is een prima plek om een rivierdoorsteek uit te proberen, want je hebt hulp bij de hand; maar je hebt ook publiek…. Of je parkeert de auto voor de rivier en wandelt het gebied in. De route vanaf de oostkant naar Landmannalaugar is veel uitdagender met flinke rivierdoorsteken. Je komt dan ook langs de vuurkloof Eldgjá.

Genoeg plezier te beleven dus in het binnenland van IJsland. O ja en dat van die achternamen, dat iedereen hetzelfde heet, is een misverstand. Op IJsland gebruik je geen achternaam. Je spreekt elkaar aan op voornaam en voor officiële zaken gebruik je de voornaam van je vader met achtervoegsel -son als je een man bent of -dottir voor vrouwen.

Groeten van Antoinette Jansdottir