Winterse praktijken in Groenland

Over extremen gesproken: waar wordt een eenvoudige reiziger nog ontvangen door de burgemeester? In Qeqertarsuaq. Het dorp met krap 900 inwoners en minstens zoveel sledehonden, ligt op Disko eiland en staat ook wel bekend onder haar wat makkelijker uitspreekbare naam Godhavn. Samen met onze gids staat ze op de helihaven ons op te wachten. Als Inuït vertegenwoordiger onderhandelde ze met de Deense overheid over meer autonomie. Ze werd Groenlandelijk bekend, maar belangrijker nog is dat haar familie het merendeel van de lokale dorpelingen van werk voorziet. In de visfabriek bijvoorbeeld. Ze is, zo kun je stellen, de Godmother van Godhavn.

Onze koffers gaan in haar pickup, zelf lopen we het dorp in naar hotel Disko, een gezellig houten huis met kleine, comfortabele kamers en een woonkamer met een tv waarop het harder sneeuwt dan buiten. Het hotel is ook van de burgemeester. Onze koffers staan te wachten in de sneeuw, keurig op een rij, voor de deur. We eten om halfacht. Wie de scepter zwaait in het enige restaurant van het eiland laat zich inmiddels raden. Vanavond serveert men reuzekrab, eigen vangst.

Er is enige zorg over mijn schoenen. Zijn die wel warm genoeg voor de hondesledetocht? Onze burgemeester, want ze is inmiddels ook een beetje van ons, heeft er onvoldoende vertrouwen in. Ze is oprecht bezorgd, meldt de gids mij. Ook het ingenaaide label (tenminste gegarandeerd tot -32°) overtuigt haar niet. Het vriest dat het kraakt.

De volgende morgen ben ik vroeg wakker. Ingepakt als een Michelin mannetje zie ik buiten hoe het eerste daglicht tussen de huizen, de bevroren was en de rekken met droge vis heen schijnt. Het is stil en het dorp lijkt verlaten. Langs het schooltje loop ik het ijs over, de zee op, tussen de bevroren ijsbergen door. Een frisse wandeling van ruim twee uur, tot aan de Udkiggen, waar de vuurtoren staat die, als ik het verhaal van onze gids mag geloven, zicht biedt op alle passerende walvissen. Maar die laten zich niet zien. De langgerekte spleten tussen het zee-ijs blijven roerloos.

Net voor een helikopter de idyllische stilte komt verstoren, beginnen in het dorp de husky’s te huilen. Terug in het hotel hangt er een post-it plakker op mijn deur: please do not go on the ice! Rondom de ijsbergen is het gevaarlijk, hoe vastgevroren ze ook lijken. Bovendien is er gisteren twintig kilometer verderop een ijsbeer geschoten. De bewoners van het rode huis bij het water hebben bezorgd de gids gebeld. Die was nu ook vroeg wakker. Ik was braaf op de paden gebleven, verdedig ik ons, althans we hadden de sporen gevolgd, die sneeuwscooters en honden over het ijs trekken. En we waren met ons drieën. Afijn, tijd voor ontbijt.

Veertien husky’s zijn er voor onze slee gespannen. Antoq, onze musher, draagt een jas van zeehondenvellen en een broek van ijsbeer. Goretex is hier geen optie. Onder blakende zon en blauwe lucht glijden we over de Diskobaai. Links de basaltrotsen die de grens vormen van het vulkanische eiland, rechts de vastgevroren ijsbergen in de zee. Alleen als de wind even op komt zetten, voel je hoe koud het is. Een ademloze wereld glijdt aan mij voorbij. Awesome zou een Engelsman zeggen. Waarom hebben we daar nooit een mooi Nederlands woord voor gevonden?

Terug in het dorp koop ik versnaperingen bij een van de twee winkels. Een kinderwagen –met baby- staat buiten voor de winkel geparkeerd. Ze staat er al even, terwijl moeder boodschappen doet. Je kunt hier niet vroeg genoeg aan de kou leren wennen. Was wat voor mij geweest. Ik borrel met wat reisgenoten op het piepkleine dorpsplein in de middagzon, naast de communicatiezuil, waar alle belangrijke berichten uit het dorp worden opgeprikt. Iemand heeft nog ruim walvisvlees voorradig, het hele dorp wordt voor een verjaardag uitgenodigd, kleren in de aanbieding, er is een kleintje geboren en een ijsbeer gespot op zee. Je leert hier meer over het dorp dan op internet.  ’s Avonds vinden we vertier in het restaurant. Na een muskusos burger spelen we blufpoker. Als ik de oversteek maak naar mijn kamer merk ik dat het bitterkoud is en vrij helder. Het noorderlicht laat zich vaagjes zien. Ik heb mij veel te dik ingepakt en de oversteek is te kort om het koud te krijgen. Toch huiver ik even. Volmaakt gelukkig.

West-Groenland is in de winter alleen te bereiken via Kopenhagen. Als je reisplannen in die richting hebt is een goede voorbereiding onontbeerlijk.